ภาวะนี้อาจทำให้ผู้หญิงมีปัญหาเรื่องการตกไข่หรือไข่ไม่ตกอย่างสม่ำเสมอ ทำให้โอกาสตั้งครรภ์ลดลง แม้ว่าจะไม่ได้หมายความว่าจะไม่สามารถมีลูกได้เลย แต่ก็จำเป็นต้องได้รับการดูแลและวางแผนอย่างเหมาะสม โดยเฉพาะผู้ที่กำลังอยู่ในช่วงพยายามมีบุตร
PCOS คืออะไร ?
PCOS (Polycystic Ovary Syndrome) คือภาวะที่รังไข่ของผู้หญิงมีถุงน้ำขนาดเล็กหลายใบเกิดขึ้นรอบ ๆ รังไข่ โดยถุงน้ำเหล่านี้เกิดจากไข่ที่เจริญไม่เต็มที่และไม่สามารถตกไข่ได้ตามปกติ ส่งผลให้ร่างกายมีระดับฮอร์โมนเพศชาย (แอนโดรเจน) สูงกว่าปกติ และทำให้รอบเดือนผิดปกติ
อาการที่พบได้บ่อยในผู้หญิงที่มีภาวะ PCOS คืออย่างไร ?
- รอบเดือนมาน้อยกว่าปกติ หรือขาดประจำเดือน
- มีสิวขึ้นง่าย โดยเฉพาะบริเวณใบหน้าและแผ่นหลัง
- ผมร่วง หรือมีขนดกในบริเวณที่ไม่ควรมี เช่น หนวด แขน ขา หรือหน้าอก
- น้ำหนักขึ้นง่าย โดยเฉพาะบริเวณหน้าท้อง
- มีปัญหาเกี่ยวกับภาวะดื้อต่ออินซูลิน ซึ่งอาจนำไปสู่โรคเบาหวานในอนาคต
PCOS ส่งผลกระทบอย่างไรต่อการตั้งครรภ์
- ไข่ไม่ตกหรือไข่ตกไม่สม่ำเสมอ
การตั้งครรภ์จะเกิดขึ้นได้เมื่อไข่ตกและมีการปฏิสนธิกับอสุจิ แต่ผู้หญิงที่มี PCOS มักมีการตกไข่ที่ผิดปกติหรือไม่ตกไข่เลย ทำให้โอกาสตั้งครรภ์ตามธรรมชาติลดลงอย่างมาก - คุณภาพของไข่ลดลง
ถุงน้ำจำนวนมากในรังไข่อาจส่งผลต่อการพัฒนาและคุณภาพของไข่ที่สุก ทำให้แม้จะตกไข่ แต่ไข่อาจไม่แข็งแรงเพียงพอสำหรับการปฏิสนธิ - เยื่อบุมดลูกหนาผิดปกติ
การที่ร่างกายมีฮอร์โมนเอสโตรเจนสูงกว่าปกติและไม่มีโปรเจสเตอโรนมาควบคุม อาจทำให้เยื่อบุมดลูกหนาขึ้นผิดปกติ จนส่งผลต่อการฝังตัวของตัวอ่อน - ความเสี่ยงระหว่างตั้งครรภ์สูงขึ้น
ผู้หญิงที่ตั้งครรภ์ทั้งที่มีภาวะ PCOS มักมีความเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อน เช่น เบาหวานขณะตั้งครรภ์ ความดันโลหิตสูง หรือภาวะแท้งบุตรในระยะเริ่มต้นมากกว่าผู้หญิงทั่วไป
วิธีดูแลและเพิ่มโอกาสตั้งครรภ์สำหรับผู้มีภาวะ PCOS คืออย่างไร ?
- ปรับพฤติกรรมการใช้ชีวิต
การควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์เหมาะสมเป็นสิ่งสำคัญ เพราะน้ำหนักตัวที่มากเกินไปจะยิ่งทำให้ฮอร์โมนเพศผิดปกติ ควรรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ลดน้ำตาล แป้งขัดสี และไขมันทรานส์ พร้อมกับออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ - รับการรักษาด้วยยา
แพทย์อาจให้ยาช่วยกระตุ้นการตกไข่ เช่น Clomiphene citrate หรือ Letrozole เพื่อช่วยให้ไข่ตกในรอบเดือนนั้น ๆ และเพิ่มโอกาสในการปฏิสนธิ - ใช้เทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์ (Assisted Reproductive Technology)
ในกรณีที่การรักษาด้วยยาไม่ได้ผล แพทย์อาจแนะนำการทำ IUI (ฉีดเชื้อเข้าโพรงมดลูก) หรือ IVF (เด็กหลอดแก้ว) เพื่อเพิ่มโอกาสการตั้งครรภ์ โดยเฉพาะในผู้ที่มีไข่ตกไม่สม่ำเสมอ - ตรวจและติดตามผลกับแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ
ผู้ที่มีภาวะ PCOS ควรเข้าพบสูตินรีแพทย์อย่างสม่ำเสมอ เพื่อติดตามการทำงานของรังไข่และระดับฮอร์โมน รวมถึงวางแผนการรักษาให้เหมาะกับสภาพร่างกายแต่ละคน
ภาวะ PCOS ไม่ได้หมายความว่าผู้หญิงจะไม่สามารถมีลูกได้ แต่จำเป็นต้องเข้าใจสาเหตุของความผิดปกติ และได้รับการรักษาอย่างเหมาะสมจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ การปรับพฤติกรรมสุขภาพ ควบคุมน้ำหนัก และรับการดูแลด้านฮอร์โมนอย่างต่อเนื่อง สามารถช่วยเพิ่มโอกาสในการตั้งครรภ์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ